رژیم سالمندی

رعایت یک رژیم غذایی اصلی و متعادل بخش مهمی از سلامت بدن است که با افزایش سن هم اهمیت بیشتری پیدا می کند و افراد مسن باید حتماً تغذیه مناسبی داشته باشند. شاید شما هم فکر کنید برای افرادی که سن بالا دارند رعایت رژیم سخت و دشوار است اما اینطور نیست و با در نظر گرفتن یک سری موارد می توان رژیم متعادلی داشت. در این مطلب قصد داریم رژیم سالمندی را مورد بررسی قرار دهیم با ما همراه باشید.

تغذیه چیست؟

 قبل از بررسی رژیم سالمندی بهتر است بدانیم تغذیه چیست؟ تغذیه عبارت است از یک برنامه غذایی متعادل و سالم که باعث می شود بدن مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند. مواد مغذی موادی هستند که بدن برای بهبود عملکرد و رشد به آن ها احتیاج دارد و شامل ویتامین ها، کربوهیدرات، پروتئین، چربی، مواد معدنی و آب می شود.

تغذیه سالم در هر سنی از ضروریات است چرا که باعث افزایش انرژی و کنترل وزن می شود. هم چنین در پیشگیری از بیماری های مختلف مانند پوکی استخوان، فشار خون بالا، دیابت نوع دو، انواع سرطان ها و مشکلات قلبی نقش بسزایی دارد.

اهمیت تغذیه در افراد سالمند

با افزایش سن، اشتهای افراد کم شده و با کمبود انرژی رو به رو می شوند. در صورتی که غذا به درستی انتخاب نشود میزان مواد مغذی در بدن کاهش یافته و باعث بروز مشکلاتی در فرد می شود. با توجه به تغییر نیاز غذایی، رعایت رژیم غذایی در سالمندی از اهمیت بالایی برخوردار است.

رعایت اصول مناسب تغذیه ای در سالمندان مزایایی دارد که برخی از آن ها به شرح زیر می باشند:

• باعث می شود سالمندان؛ این دوره از عمر خود را در نشاط، سلامت و آسایش طی کنند و کیفیت زندگی آن ها بهبود یابد.
• رژیم سالمندی اصولی موجب می شود احتمال بروز بیماری ها کاهش پیدا کند.
• سالمندان اغلب از ضعف سیستم ایمنی رنج می برند که با رعایت تغذیه درست می توان سیستم ایمنی را تقویت کرد.

ویژگی های رژیم سالمندی اصولی

یک رژیم سالمندی اصولی و متعادل باید شامل برخی از گروه های غذایی مورد نیاز باشد. این گروه های غذایی به شرح زیر می باشند:

گروه غلات

رژیم غذایی سالمندی باید بر اساس نیاز به انرژی و فعالیت بدنی روزانه 6 تا 9 واحد از گروه غذایی غلات را دارا باشد. انواع نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی از موادی هستند که در گروه غلات جای دارند.

گروه میوه و سبزیجات

این گروه شامل انواع میوه ها و سبزیجات است که تامین کننده آهن، فیبر، ویتامین های A، C و مقداری ویتامین B است. مصرف روزانه 2 واحد میوه و 3 واحد از گروه سبزی ها برای افراد سالمند ضروری است.

گروه لبنیات

این گروه غذایی شامل موادی مانند شیر، ماست، کشک، پنیر و دوغ است. این گروه غذایی تامین کننده کلسیم، فسفر، پروتئین و برخی مواد مغذی دیگر است. توصیه می شود 2 تا 3 واحد از این گروه غذایی در رژیم سالمندی گنجانده شود.

گروه ویتامین ها

ویتامین D یکی از مهم ترین ویتامین ها در تغذیه سالمندان است. افراد سالمند به دلیل نداشتن فعالیت و تغییرات استخوانی کمتر در معرض نور خورشید قرار می گیرند و این موضوع احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. کمبود ویتامین B12 هم در سالمندان موجب بروز مشکلات گوارشی می شود.

بنابراین سالمندان باید حتماً از مواد غذایی ای که دارای این ویتامین ها هستند استفاده کنند.

گروه پروتئین ها

با بالا رفتن سن توده عضلانی و میزان پروتئین بدن کاهش می یابد. از طرفی هم میزان نیاز بدن به پروتئین در صورت ابتلا به عفونت و یا بیماری نه تنها کم نمی شود بلکه افزیش پیدا می کند. بنابراین پزشکان توصیه می کنند حدود 40 الی 60 درصد از انرژی دریافتی سالمندان از پروتئین های باکیفیت مانند مرغ، ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ، حبوبات و انواع مغزها تامین شود.

مایعات

یکی از اصلی ترین مشکلات دوران سالمندی کاهش میزان آب بدن و احساس تشنگی است که این معضل احتمال ابتلا به بیماری های تنفسی، زخم بستر، یبوست، عفونت دستگاه ادراری و … را افزایش می دهد. بنابراین نوشیدن 6 الی 8 لیوان آب برای سالمندان ضروری است.

افراد سالمند به دلیل تغییر در مرکز حساسیت به تشنگی در مغز از مصرف آب خودداری می کنند در حالی که بدنشان شدیداً به آن نیاز دارد.

توصیه های مهم برای رژیم سالمندی

در ادامه توصیه های مهمی را ذکر می کنیم که در رژیم سالمندی اهمیت بالایی دارد:

• سالمندان باید از چربی های اشباع شده با منشا حیوانی کمتر استفاده کنند. از آن جایی که روغن زیتون برای قلب و عروق سالمندان بسیار مفید است، جایگزین مناسبی برای روغن های دیگر به شمار می آید.
• بعضی از افراد سالمند به دلیل مشکلات گوارشی نمی توانند از شیر استفاده کنند، در این صورت به آن ها توصیه می شود از سایر منابع کلسیم مانند ماست و لبنیات دیگر استفاده شود.
• مصرف روزانه 2 الی 3 عدد گردو به سالمندان توصیه می شود، چرا که گردو دارای مقادیر فراوانی امگا3 است و جزء روغن های گیاهی حساب می شود که برای قلب و عروق سالمندان مشکلی ایجاد نمی کند.
• بهتر است سالمندان تعداد وعده های غذایی خود را افزایش داده و حجم غذا را در هر وعده کاهش دهند.
• برای پیشگیری از پوکی استخوان، ضروری است سالمندان از شیر و فرآورده های کم چرب آن، ماهی، سبزی هایی مانند کلم و مغزهایی مانند بادام و گردو استفاده کنند.
• ورزش های سبک مانند پیاده روی و نرمش برای این دسته از افراد بسیار مناسب است.
• به سالمندانی که در جویدن مشکل دارند توصیه می شود از غذاهای پوره شده، آب سبزیجات و آبمیوه طبیعی در رژیم سالمندی خود استفاده کنند.
• برای سالمندان قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت 20 دقیقه ضروری است.
• جهت مشاوره و برخورداری از انواع رژیم غذایی سالم، بهتر است سالمند به متخصص تغذیه مراجعه کند.
• خاطرتان باشد که احتمال بروز سوء تغذیه در افراد سالمند بالاست و این موضوع احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش می دهد.
• به سالمندان توصیه می شود برای پیشگیری و کنترل بیماری هایی مانند دیابت، چاقی مفرط و مشکلات قلبی عروقی وزن خود را کاهش دهند.